G A G U R I T A N
P A C A R U A N

OLEH
IR. PUTU JANUAR ARDHANA
DENPASAR
2008-04-02
G A G U R I T A N
P E C A R U A N
OM SWASTI ASTU
I. GINADA
1. Kakawitin Kapertama
Pangrastitine Tan Sipi
Majeng Ida Hyang Wisesa
Ledang Ugi Ngicen Astu
Sarwa Bawa Sarwa Loktah
Nunas Sisip
Mangde Tan Kacakra Bawa
2. Sri Wawuh Langit Kacrita
Ida Dewi Madhumali
Maka Parab Rabin Ida
Mangentosin Dados Prabu
Madeg Ring Medangkemulan
Rikalaning
Sri Kulapati Wus Mangkat
3. Yan Sampun Makudang Warsa
Ngambel Jagat Dahat Trepti
Ring Jagat Medang Kemulan
Maka Kalih Taler Mantuk
Kagentos Putra Uttama
Warna Pekik
Bagus Alep Tur Widagda
II. SINOM
1. Pangrawuh Sang Citraratha
Bhawari Loka Nagari
Istri Ayu Mangiringang
Puspatan Ida Sang Kyati
Sujatin Ida Puniki
Pragayan Gandarwi Agung
Sareng Raja Kejangkepang
Sri Bhatatipati Pekik
Ratu Wibuh
Panrestian Sang Kesawa
2.
Rikala Warsa Punika
Warsa Magentos Tumuli
Saking Krete Nuju Treta
Para Swata Katedunin
Rsi Sorgawi Utamaning
Tan Lali Pendeta Wiku
Rsi Sorgawi Sapisanan
Wiku Siddhayoga Malih
Ida Metu
Saking Cahya Sanghyang Homa
3. Keadegang Bagawanta
Ida Patut Kasungkemin
Pinaka Guru Utama
Ida Sri Bhatatipati
Sami Ngandap Matur Bakti
Sajebag Prabu Tan Purun
Pinaka Pamuncuk Jagat
Maring Panegara Jawi
Risampun Mur
Kagentos Putra Utama
4. Putran Ida Mapesengan
Ida Sang Prabu Sri Taki
Panrestian Sanghyang Indra
Jaga Nabdab Raja Niti
Ngadegang Rakryan Apatih
Demang Anglurah
Tumenggung
Manca Saha Pangalasan
Tanda Miwah Angabehi
Ramabahu
Ramatantu Ramapunta
III. DURMA
1. Caritayang Ida Bhatari Sri Kocap
Sedeng Rangdu Ida Mangkin
Tedun Nuju Bumi
Jawa
Alas Tanjung Maka Genah
Digelis Magentos Warni
Masiluman
Rare Cilli Ngaran Mangkin
2. Rare Cilli Nenten Madrebe Rerama
Lekade Ring
Dusun Tani
Listuhayu Tan Kepangpang
Nenten
Uning Ring Kawitan
Napi Malih Nora Mami
Mahawinan
Kasengguh Putra
Bhatari
3. Rare Cilli Digelis Kebakta Budal
Kedandan Sang Manuharing
Wantah Istri Si Kabayan
Jadma Bekung Tanpa Putra
Nenten
Maduwe Sentani
Si Kabayan
Wangsa Wesya Maka Kawit
4. Si Kabayan Manahnyane Dahat Ledang
Ngamolihang Rare Istri
Kepayasin Serahina
Antuk Mas Mirah Sasocan
Tan Prasida Menyacadin
Kadi Jadma
Polih
Nawaratna Manik
5. Makudang Warsa I Rare Sampun Bajang
Kawastanin Sri Wini Kasih
Warnane Tanpa Tandingan
Sekadi Dewi Samudra
Wicaksana Dahat Ririh
Maka Pahala
Welas Asih Sangyang Widhi
IV. PANGKUR
1. Ngiring Mangkin Caritayang
Kawentenan Hyang Bhatari Uma Dewi
Manyusup Ring Alas
Gunung
Nilarin Genah Metapa
Jaga Manyujur Ke Gunung Maha Meru
Parikedeh Makta Manah
Matemu Hyang Siwa Murti
2. Tan Dumade Hyang Kumara
Rawuh Matur Ring Bhatara Uma Dewi
Nakenang Genah Hyang Guru
Nyawis Malih
Dewi Uma
Napi Tujon Dewa
Cucud Jaga Ngetut
Ida Hyang Siwa Baruna
Rikala Ida Magedi
3. Hyang Kumara Nyawis Banban
Mapikayun Jaga Mangaturang Bakti
Pinakaning Tangtetebus
Dosa Sarira Kret Nama
Hutang Pianak
Majeng Bhatara Guru
Ageng Tan Sida Wilangan
Jagat Tiga Kaebekin
4. Manyawis Bhatari Uma
Ida Bhatara Kumara Kejagjagin
Ngujang Ngabe Keneh Ngacuh
Keneh Dewa Sampun
Singsal
Kudang Warsa Meme Metapa Ring Gunung
Nangingke I Dewa Twara
Nenten Nahanin Nengokin
5. Bakti Ring Meme Dohpara
I Dewa Tuara Nahanin Manengokin
Kuhira Budi Kasengguh
Wireh Tusing Pati Nawang
Getih Tulang Rambut Daging Kulit Sumsum
Minab Narka
Medal Sakeng Kama Aji
V. MASKUMAMBANG
1. Dewa Tusing Nawang Melahang Natasin
Ketatwan Sad Rasa
Wedar Teken Biang Malih
Apa Sane KArawosang
2. Ida Sanghyang Kumara Gelis
Menyawis
Biang Dewi Uma
Adasa Sareng Asiki
Yan Pet Prade Timbang Timbang
3. Piutang I Pianak Majeng I Aji
Yan
Tekaning Biang
Wantah Manyelang Pemargi
Nora Buakan
Uttama
VI. PUCUNG
1. Manah Bhatari Uma Dahating Bendu
Majeng Hyang Kumara
Madak Dadi Bhrenggiristri
Nganista Ibu
Bawos Dewa Lintang Pongah
2. Mai Aba Getih Daging Kulit Ibu
Jani Lakar Tadah
Gelis Dados Durgha Murti
Pati Kacuh
Bhatari Masinganada
3. Ida Sanghyang
Kumara Gelis Kaplekur
Ngangge Kuku Kiwa
Sanghyang Kumara Menangis
Sengu Sengu
Kantane Kacekuk Banat
4. Getih Ida Sanghyang Kumara Ketayub
Tangkejut Hyang Siwa
Hyang Bhatari Ngregep Malih
Nengkik Ngrudug
Kadi Krebek Ngebek Jagat
5. Ida Sanghyang Nila Kanta Gelis Rawuh
Ring Bhatari Durgha
Gelis Nyapa
Manedunin
Manyalimur
Ring Ida Bhatari Uma
6. I Dewa Twara Nahaning Lara Bingung
Tan Wenten Presida
Sane Jaga Menyakitin
Dewa Wastu
Apan Dewaning Dewata
VII. GINANTI
1. Dewi Durgha Nyawis Ketus
Tiang Bendu Kadi Mangkin
Santukan Putran Titiang
Hyang Kumara Putran Beli
Tan Madruwe Panglokika
Taler Dahat
Tuna Bakti
2. Meme Wantah Margi Agung
Ritatkala Ipun Mijil
Sanghyang Kumara Mawosang
Awaknyane Tan
Medaging
Isin Basang Sakeng Biang
Nika Metu
Sakit Hati
3. Bawos Nyane Pati Kacuh
Ipun Taler Ngelampahin
Nenten Patut Nawur Utang
Sakeng Biang
Ipun Mijil
Wantah Majeng Ring Bhatara
Sane Patut Kataurin
4. Mawinan Purun Mangutgut
Nagih Rah Daging Tur Kulit
Pinaka Tebus Kama Bang
Sakeng Biang Genah Mijil
Punika Maka Jalaran
Mangde Sida
Tatas Uning
5. Ngandika Bhatara Guru
Maduluran Kenyem
Manis
Yening
Dewa Mawecana
Kadi Sane Pireng Beli
Adi Kasengguh Alpaka
Tuara Uning Isin Gumi
6.
Bhatara Brangti Kalangkung
Mireng Bawos Kadi Mangkin
Imalu Bhatara Kala
Jaga Nadah Ngepet Pati
Majeng Ring Sanghyang Kumara
Sangkaning Titah Bhatari
7. Bawos Bhatara Yan Ditu
Dumadak Jaga Nepenin
Dados Bhairawi Durgha
Nadah Tetadahan Sami
Madulur Saking Pratingkah
Stata Makta Manah Brangti
VIII. SINOM
1. Tangkejut Bhatari Durgha
Pastu Hyang Siwa Nibenin
Hyang Kumara Kalepasang
Tan Rerenan Ida Nangis
Gelis Mangaturang Bakti
Ring Ajeng
Bhatara Guru
Saha Ngusap
Papayasan
Sane Wenten Ring Tungtunging
Mangda Pastu
Sida Gelis Kasomia
2. Sanghyang Siwa Dahat Ledang
Nitah Hyang Kumara Gelis
Mangda Teleb Menyantosang
Ngantos Wusan Dados Bhrenggi
Jaga Ngruwat Hyang Bhatari
Mangda Wusan Durgha Iku
Pengandika Sanghyang Siwa
Hyang Kumara Kanikain
Ring Mahameru
Goa Kidul Giri Mandara
3. Sada Kala Kacarita
Pageh Makta Kahyun Gilik
Majeng Pastu Sanghyang Siwa
Hyang Durgha Magentos Warni
Dados Panca Durgha Murti
Ke Bumi Jawa Menyusup
Nyusupin Sekancan Setra
Mekarya Sekancan Gering
Desti Aneluh
Ngeleyak Manerangjana
4. Ngiring Mangkin Ceritayang
Ki Kabayan Sareng Istri
Si Manuhari Anama
Polih Nuduk Anak Cenik
Orti Sampun
Kapiragi
Ida Batatipati Wus
Mawinan Mapikayunan
Nuju Medang Tanjung Ugi
Mangeruruh
Genah Pondok Ki Kabayan
5. Sang Prabu Gelis Memarga
Kairingang Tanda Mantri
Sampun Rawuh Kacarita
Genah Kabayan Manengil
Ki Kabayan Matur Bakti
Ring Ajeng Ida Sang Prabu
Kahyune Dahat Garjita
Napimalih Sampun Panggih
Kapilulut
Listuhayu Kabinawa
IX. PANGKUR
1. Putran Ipun Ki Kabayan
Jegeg Listuhayu Kadi Dewi Ratih
Kearsayang Ida Prabu
Kejatuh Karma Ring Putra
Sang Kramakala Putran Ida Kapungkus
Si Kabayan Tan Manolak
Titah Prabu Kasungkemin
2. Sang Batatipati Ledang
Ki Kabayan Kapaica Jinah Manik
Ida Gelis Budal Nerus
Makta Putra Ki Kebayan
Si Manuhari Dahat Ledang Manuntun
Sami Pada Egar Manah
Tan Kacarita Ring Margi
3. Ngiring Mangkin Caritayang
Sampun Rawuh Ring Mandala Puri Sami
Digelis Ida Sang Prabu
Ngawentenang Peparuman
Para Tanda Lan Mantri Sami Kapupul
Mangetelang Pawacana
Nagara Mangda Kesapih
X. PUCUNG
1. Wenten Kocap Carita Sane Kepangguh
Sanghyang Mahadewa
Ngicen Manusa
Piranti
Mapawungu
Mangda Dados Tukang Emas
2. Kalaning Nagara Risedek Kalulut
Istri Ayu Raras
Saking Jagat Maya Mijil
Kasinengguh
Jagat Galuh Kapuspata
3. Caritayang Mangkin Indik Sanghyang Guru
Sampun Prayatna
Indik Tingkah Tata Titi
Ida Dumun
Ngantos Ida Stata Kroda
4. Ida Sanghyang Siwa Nenten
Kadi Dumun
Mastu Bhatari
Durgha
Dados Pancadurgha Murti
Dewa Guru
Sampun Yatna Tekeng Angga
XI. ADRI
1. Sanghyang Siwa Ngetelang Pamastu
Maring Dewek Ida
Dados Kala
Ludra Gelis
Sadesa Desa
Manyusup
Genah Bhatari
Karuruh
Irika Tengahing Setre
Bhatari Durgha Malungguh
Ida Dados Panca Rupa
Ring Panca Desa Magenah
2. Sri Durgha Maring Purwa Malungguh
Kaja Raji Durgha
Ida Sane Makukuhin
Suksma Durgha Maring Kawuh
Irika Ida Mapupul
Sami Pikayune Pateh
Mangenyagang Jagat Nerus
Dhari Durgha Ring Daksina
Dewi Durgha Ring Madia
XII. GINADA
1. Gagison Kalaludra
Menyapa Ida Bhatari
Sami Nunas Panugrahan
Pinunase Sami Asung
Ledang Sanghyang Kalaludra
Sami Mangkin
Dados Siki Sinarengan
2. Ida Bhatari Sri Durgha
Mangaripta Yaksa Yaksi
Dengen Kaliku Kalika
Ida Raji
Durgha Kukuh
Mekarya Bebai
Setan
Wangjin Jukih
Bregali Miwah Bregala
3. Bhatari Sukami Durgha
Ngripta Pemala Pemali
Karaswati Karasweta
Saha Mekarya Sampulung
Hyang Bhatari Dhari Durga
Ngaryanin
Sajer Bhuta Kapiragan
4. Hyang Bhatari Dewi Durgha
Ngardi Panca Maha Buthi
Sekadi Butha Janggitan
Bhuta Langkir Taler Mumbul
Sinareng Bhuta Taruna
Tiga Sakti
Miwah Bhuta Lembhukana
5. Sapunika Kacarita
Paindik Setra Kepanggih
Ngraris Kasengin Pancaka
Seantukan Genah Lungguh
Hyang Bhatari Pancadurgha
Kasungkemin
Ardanareswari Nama
6. Ritatkala Ring Pempatan
Ida Mesikian Malih
Mangkin Dados Catur Bhuta
Bhuta Punika Kasengguh
Drembamoha Kala Ngadang
Niki Malih
Kala Katung Kala Wisaya
XIII. DURMA
1. Ritatkala Ring Bale Agung Malingga
Bhatari Magentos Nami
Kasengin Kalika
Maya
Hyang Bhatara Kala Ludra
Dados Jutisarana Yukti
Pupul Ika
Medal Kala Tiga Sakti
2.
Ida Kairing Olih Sang Bhuta Raja
Kairing Sang Kala Putih
Kala Kuning Kala Abang
Kala Ireng Bhuta Kwanta
Sang Bhuta Pelung Tan Mari
Bhuta Sancara
Bhuta Dadu Bhuta Swat Lwir
3. Pikayunan Ida Sanghyang
Trisamaya
Dahat Sangsaya Sinami
Indik Patilar Hyang Siwa
Sampun Dados Kalaludra
Warnannya Dahat Nyejehin
Sareng Tiga
Mawosang Hyang Siwa Sakti
4. Pamuput Nyane Ida Mekarya Wayang
Kulit Baburon Kaukir
Nulad Warna Sanghyang Siwa
Saha Para Hyang Dewata
Hyang Kalanucara Ngraris
Ngerawatang
Lawat Warna Hyang Bhatari
5. Carita Mangkin Sampun Mekarya Wayang
Hyang Trisemaya Manyilib
Ngrereh Genah Sanghyang Siwa
Mangda Wurung Nadah Jadma
Kalarudra Kacingakin
Maka Rua
Sareng Ida Hyang Bhatari
6. Kalarudra Nyamar Dados Jutisarana
Bhatari Durgha Digelis
Dados Sang Kalika Maya
Hyang Tri Semaya Prayatna
Ngulati Sri Batatipati
Nguningan
Pemargi Hyang Siwa Suci
XIV. SINOM
1. Sri Batatipati Wantah
Prabu Ring Galuh Negari
Katiba Mekarya Yadnya
Caru Pancasia Ugi
Jangkep Daging Sareng Getih
Sate Matah Sate Pusut
Sate Asem Lan Carbaka
Malapala Kedagingin
Sane Muput
Ida Sang Maha Pandita
2. Batatipati Ngawinang
Sane Pinaka Pengawit
Macaru
Ring Bumi Jawa
Sang Prabu Dahat
Sairing
Sangkan Tri Semaya Iki
Mangda Galuh Tan Kalurug
Antuk Sanghyang Kala Ludra
Caru Pancasia Kerti
Muput Caru
Hyang Begawan Siddhayoga
3. Wusan Caru Pancasia
Ring
Ajeng Bale Agung Lwir
Ida Sanghyang Trisemaya
Mekarya Panggung Lan Kelir
Manyolahang Wayang Kulit
Sanghyang Iswara Ngelantur
Dados Jero Dalang Wayang
Sanghyang Brahma Kalugrain
Lan Hyang Wisnu
Pinaka Katengkong Dalang
4. Gending Pemanjang Pamungkah
Mwang Tabuh Redep Kecapi
Gulaganti Ring
Panyelag
Lelampahan Yan Kapilih
Antuk Ida Dalang Sakti
Pemargan Bhatara Guru
Ngerereh Bhatara Durgha
Sesolahan Wayang Kulit
Maka Dulur
Pancadurgha Kala Durgha
XV. GINADA
1. Manah Ida Sampun Somya
Wusan Nonton Wayang Kulit
Olih Dalang Hyang Iswara
Bhutakala Wus Pakenyung
Nadah Caru Sami Ledang
Hyang Bhatari
Pada Nyalit Manah Ida
2. Polih Caru Pancasia
Bhuta Kala Dengen Raris
Sami Kahyune Garjita
Sinami Sampun Mapupul
Mangkin Sampun
Somya Rupa
Maka Titi
Mantra Resi Siddhayoga
3. Bhuta Kala Kepralina
Budal Maring Sorga
Yukti
Mewali Menados Siwa
Sanghyang Kalarudra Tuhu
Sareng Hyang Bhatari Durga
Sareng Abdi
Mewali
Ring Siwa Loka
4. Amunika Mangaturang
Managingin Gita Santi
Gaguritan Caru Yadnya
Ampurayang Kirang Langkung
Sakadi
Cangkah Cumangkah
Parama Santi
Anggen Titiang Nguntatang
Puput Kepipil,
Tanggal 2 April 2008, Pukul 24.20 Wita,
Olih Ir. Putu Januar Ardhana, Alamat Banjar Batur Sari
Denpasar Timur Bali.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar