GAGURITAN
TURUNAN RONTAL
GRIA TAKMUNG

DIJADIKAN GAGURITAN OLEH
IR. PUTU JANUAR ARDHANA
BATUR SARI
DENPASAR TIMUR
2014
ATUR PENGAKSAMA
Om Swasti Astu.
Melarapan sangkan nunas ica majeng ring Ida Sang
Hyang Widhi Wasa, mewastu Waranugraha beliau titiang prasida mipil gending
puniki
Sane anggen titiang bantang cakepan puniki nenten
sios, turunan Rontal Gria Takmung
Cakepan puniki wantah anggen titiang panuntun,
waluya titi pengancan alit-alit titiang, raris karantus anggen titiang
gaguritan. Dening asapunika janten katah sane tan manut sekadi sane wenten ring
indik-indik sastra.
Inggih kadi asapunika atur pengaksama titiang
majeng ring sang sujana mogi-mogi sareng sami ngemanggihang sekadi sane
kemanahang sowang-sowang. Dumogi Ida Sanghyang Saraswati setata melingga ring
sikian sareng sami.
Om santi Santi Santi Om.
Denpasar, 06 Juni 2014
GAGURITAN
SEJARAH DESA TAKMUNG
KLUNGKUNG BALI
“OM AWIGHNAM ASTU NAMAHSIDEM”
I. PUPUH SINOM
1. Kekawitin Kapertama
Pangrastitine Tan Sipi
Majeng Ida Hyang Wisesa
Ledang Ugi Ngicen Sisip
Sarwa Bhawa Maka Sami
Salwiring Loktah Lan Dudu
Nunas Iwang Lan Ampura
Mangda Tan Tulah Pamidi
Ngripta Pupuh
Kawentenan Banjar Banda
2. Pinaka Anggen Panyelag
Makarya Gurit Lalintih
Ngatur Ayah Ring Kawitan
Antuk Tambet Ngalintangin
Kasilibang Antuk Gending
Kadi Pantun Keni Blabur
Padalingsa Tuna Lintang
Paribasa Bolak Balik
Nenten Manut
Ugering Pasang Aksara
II.
PUPUH GINADA
1. Sire Dalem
Abiseka
Waturenggong Kawastanin
Maring
Gélgél Swécapura
Saduk Siu Telung Atus
Ulung Dase Nanggu Dua
Ring
Masehi
Siu Samas Enem Dasa
2. Kyayi I Gusti Ularan
Amangku Dados Papatih
Tostosan
Tumenggung Suta
Alinggih Ring Kuta Humung
Asrama
Ring Kaplug Macan
Genah Asri
Ngulangunin Kabinawa
3. Kaiterin Antuk Alas
Sira Ika Amaceki
Alas Blatung Kulonia
Wétania Alas Pungut
Ring Genéa Alas Merak
Bala Sami
Sepa Satus Kawilangan
4. Sampun Suwé Kacarita
Ring Kuta Umung Malinggih
Rinabasan
Alas Merak
Alas Blatung Alas Pungut
Mwah Kilyaning Lungguh Sira
Gawé Carik
Carik Linggah Kabinawa
5. Sampun Puput Dados Uma
Carik Iki Kaharani
Carik
Tebe Jero Kocap
Carik
Sarén Carik Pungut
Taler Muwah Carik Merak
Ika Carik
Linggah Dangsah Kabinawa
6. Sire I Gusti Ularan
Anangun Linggih Astiti
Dewa Hyang Kawitan ira
Genah Hyang Dewa Alungguh
Ngaran Merajan Ularan
Ngawe Trepti
Wibuh
Kuta Umung Wekas
7. Sapamadeg Kyayi Ularan
Dok Ramia Kang Swaraning
Mapan Toya Nenten Kirang
Dadi Ikang Tunggal Dalu
Maho Sumuyug Swaranya
Humung Trepti
Landuh Sarwa Tatanduran
8. Mapan Nenten Lali sira
Rahina Ngastiti Bakti
Ring Ning Bhatara Dalem Hyang
Hyang Ning Desa Bale Agung
Hyang Ning Puseh Penataran
Rahina Wengi
Tatan Ketaman Pegatan
10. Akweh Wenten Parahyangan
Sampun
Kabecikang Malih
Kadi Pura Dalem Antap
Kasanggra Bala Ing Takung
Jenek
Ring Banjar Ambengan
Batutabih
Wastan Genahe Punika
11. Pura Batur Panyiwian
Lungguh Ida Hyang Bhatari
Ngraksa Toya Kauripan
Bhatari Hyang Dewi Danu
Puspatan Ida Tan Lian
Dahat Asri
Magenah Ring Catus Pata
12. Mwah Sire Anangun Pura
Linggihing Dewi Melanting
Pinaka Huluning Pasar
Maring Tengah Kuta Umung
Kasungsung Para Sodagar
Lan Sinami
Warga Ring Takmung Sadesa
13. Tatkala Anyeti Yadnya
Amapaga Toya Yukti
Mangelarang Dewa Yadnya
Ring Kahyangan Puseh Iku
Pura Ulun Suwi Muwah
Sapuniki
Kasurat Maring Pustaka
III. PUPUH
DURMA
1.
Kawangun
Anggah Ungguhing Parahyangan
Manut Maring Asta Bumi
Wilangan
Asta Kosala
Pura Dalem Parahyangan
Kawangun Doh Saking Puri
Alungguhang
I Gusti
Ularan Kyayi
2.
Parahyangan
Puseh Ring Kuloning Desa
Magenah Ring Kidul Kangin
Bhatara Dalem Kahyangan
Dalem Setra Maring Purwa
Pura Bale Agung Sakti
Yan Magenah
Ring Catus Pata Siniwi
3.
Maring
Takmung Genah Setra Gandamaya
Kapikayun Salah Yukti
Magenah Huluning Pura
Pura Puseh lan Kahyangan
Mawinan Raris Kagingsir
Maring Wetan
Widangan
Takmung Desa
4.
Maring
Tepi Kawuh Tukad Toya Jinah
Ungguh Setra Sane Rihin
Kedadosang Pesawahan
Carik Linggah Kabinawa
Carik Seme Kawastanin
Kasengguhang
Katekeng Mangkin Gumanti
5.
Waliakene
Carita Iki Muwah
Çri Waturenggong Gumanti
Jenek Haneng Swecapura
Sira Mahyun Angelamar
Putri
Blangbangan Apekik
Maka Nama
Dewa Ayu Mas Tan Sipi
6.
Nanging
Nenten Mresidayang Kamolihang
Sira
Juru Mangekani
Bupati Maring Blangbangan
Laju
Aji Swecapura
Angutus Ularan Kyayi
Angalaga
Sri Juru Blangbangan Gelis
7.
Anging
Dalem Hana Tiba Pawacanan
Maring Ki Ularan Yukti
Yan Sida Kawon Blangbangan
Aywa Sri Juru Tinigas
Juk Sira Çri Juru Raris
Aturakna
Maring Ida Prabhu Bali
8.
Wenang
Amuwit Sira Kyayi Ularan
Saha Bala Bata Mantri
Tan Katekeng Maring Hawan
Rawuh Kisiking Blangbangan
Napak Tanah Jawa Yukti
Saking Wetan
Wawidangan Tanah Jawi
9.
Ida
Çri Juru Sedenging Macemana
Lawan Anak
Muwang Setri
Tepining Kidul Segara
Ngiring Bala Tetabuhan
Kacandek Camanira Twi
Dé Ularan
Saha Bala Lan Wadwani
10. Tantan
Dumade Rames Ikang Paprangan
Long Linangon Saling Tigtig
Akwéh Bale Sire Pejah
Saking Bali Mwang Blangbangan
Kawés Juga Sira Dadi
Ki Ularan
Lawan
Sri Juru Matanding
11. Gulunya Sri Juru Laju Lan Tinigas
Ki Ularan Dahat Branti
Gagesonan
Kahaturang
Gelungan
Miwah Mastaka
Maring Dalem Prabhu Bali
Mérang Sira
Dalem Nata Ēnggong Brangti
IV. PUPUH SINOM
1.
Dalem
Enggong Mawacana
Paman Ki Ularan Ririh
Déning Buwat Ayah Paman
Yadyapin Salah Kadalih
Mahawinan Paman Jani
Saking
Jani Kayang Langkung
Ede Pesan Buwin Teka
Nire Paweh Paman Jani
Bekel Idup
Carik Miwah Winih Satak
2.
Apang
Ada Buktyang Paman
Rowang Telung Atus Siki
Raris I Gusti Ularan
Matur Sembah Nunas Pamit
Kajaba
Tanpa Manolih
Satindak Anangis Sungsut
Eling Ring Wacanan Nata
Sarawuh
Ring Natar Puri
Kuta Humung
Tanpa Atma Rasa Sira
3.
Rabi
Putu Sanak Rowang
Ring Kalapaksa Kaungsi
Tanaswé Ring Kalopaksa
Maring Unggahan Angalih
Nerus Maring Singa Ksari
Sakulawarga Malungguh
Satinggal
Gusti Ularan
Saking Kuta Humung Iki
Désa Takmung
Humung Kadi Tanpa Jadma
4.
Kari
Mangkin Rowang Nira
Pamekel Takmung Siniwi
Kanikain Mangélingang
Linggih Ki Ularan Ugi
Tatkaka
Diwasa Becik
Dalem Waturénggong Mahyun
Mantuk Maring Maya Loka
Kadawuhan Mangkin Gelis
Mekel Takmung
Ngarawuhin Swecapura
5.
Aswé Dalem Angantosang
Taler Durung Sire Tangkil
Sampun Tigang Panginangan
Age
Sri Dalem Atangi
Dateng Te Sira Atangkil
Sire I Pemekel Takmung
Ngetut Buri Lampah Ira
Mangda Nenten Katinggalin
Pati Kaplug
I Mekel Takmung Alampah
6.
Raris
Dalem Mawecana
Paman Aje Sira Ngiring
Sun Paweh
Lontar Sacakap
Raris Pakon Muwah Mulih
Ritengahing Hawan Ngraris
Gusti Jelantik Katemu
Sire Jelantik Atanya
Sakéng Endi Paman Iki
Mekel Takmung
Manyawurin
Sada Banban
7.
Ngiring
Sri Dalem Kaswargan
I Pasek Masawur Jengis
I Gusti Jelantik Ica
Mireng Sawur Pasek Iki
Sampun Swé
Abawosani
Age Sire
Pamit Mantuk
Dadi Malih Kacandek Mwah
Arya Tanya Sada Banggi
Awanan Mu
Sira te Dateng Sinelat
8.
Dadi
inujarah juga
Paican
Sri Dalem Iki
Wéhan Hulun Lontar Ika
Paman Amaca Tan Uning
Sinah Tanpa Guna Nampi
Ingulun Wéhe Panukur
Kebon Lan Carik Wit Satak
I Mekel Takmung Manampi
Glis Salunglung
Tan Apanjang Ujar Sira
9.
Kyayi
Jelantik Garjita
Manah Kasukan Tan Kadi
Sekadi Polih Amerta
Ngawinang Kyayi Jelantik
Mawit Saking Lontar Iki
Lontar Dahating Linuhung
Paican Ida Sang Nata
Mawinan Matambeh Sidi
Nyangsan Wibuh
Kyayi Jelantik Kawekas
10. Satinggal Ida Sang Nata
Ring Sunya Loka Mangungsi
Ninggalaken Ida Putra
Jalu Jalu
Kalih Siki
Kang Jyéste Apanelahi
Sri Radén Pamayun Bekung
Ikang Ari Apa Saja
Maparab Radén Segening
Sri Pamayun
Ngentos Aji Kari Jejaka
V. PUPUH
PANGKUR
1.
Ngadegang Patih Amanca
I Déwe Gedong Arte I Dewa Bangli
Déwe Nuse Sane Kasub
Taler Dewa Pagedangan
I Déwe Anggungan Kabinawa Tuhu
Sami Sujati Widagda
Kapiandel Maka Sami
2.
Sakéng
Pepatih Lalima
Déwe Anggungan Puniki Maprakanti
Majeng Kyayi Batan Jeruk
Taler Majeng Pandé Bhasa
Sami Adung Sabayantaka Salunglung
Malih Jelantik Tohjiwa
Mangangobin Pradnyan Sakti
3.
Presame
sire Angerusak
Linggih Dalem Bekung Sane Kasiniwi
Sami Preside Kabancut
Dwaning Sane Pramabela
Majeng Ida Dalem Bekung Akweh Tuhu
Ki Pandé Bhase Kaampura
Ida Dalem Ngalugrahin
4.
Pandé
Bhasa Malih Piwal
Angrusak Linggih Sire Dalem Puniki
Pandé Bhase Brasta Lebur
Presama
Kyayi Talabah
Nenten Siyos Sakeng Winayan Ki Capung
Kabrasta Antuk Bandega
I Capung Taler Kabasmi
5.
Mangkin
Ngiring Caritayang
Keraton Sri Dalem Gélgél Sane Inggil
Sapemadeg Dalem Bekung
Tan Preside Ngawetuwang
Kasukertaning Jagat Gelgel Puniku
Bine Kadi Ajin Ida
Dalem Waturénggong Nguni
6.
Dalem
Bekung Kagentosang
Olih Ariné Ida Dalem Segening
Kraton Gélgél Sayan Surud
Sayan
Nenten Mawibawa
Ida
Sri Dalem Segening Dahat Kasub
Akwéh Maduwé Garba
Putra Stri
Pat Belas Diri
7.
Akwéh
Para Patih Manca
Saha Bala Wadwa Para Bata Mantri
Ida Dalem Tatan Rungu
Tucapa Nemangkin Sira
I Gusti Batu Lépang Mérang Ring Kahyun
Mapan Dalem Tan Karenga
Ngawetuang Manah Brangti
8.
Mahyun
Te Angalih Unggah
Ring Ide Sakti Talage Matur Raris
Pacang Mapamit Sakuwu
Sahe Ngaturaken Genah
Mwang Merajan Agung Atatakan Batu
Ri Sire Ide Telaga
Ida Sakti Tlage Nami
9.
Sagrehan Ninggal Kedatwan
Salampah Laku Murang Murang Pamargi
Kacarita
Sampun Rawuh
Ring Kuloning Labak Nongan
Angaksi Te Sire Parahyangan Humung
Maring Tepining Sagara
Kabinawa
Ngulangunin
10. Mahyun
Sire Asembaha
Mapan
Sire Asinelet Keris Alit
Mangda Sida Dirgahayu
Dadi Gelis Kagenahang
Keris Punika Maring Duwuring Watu
Tan Tinahen Dadi Pegat
Watu Ike Dadi Kalih
11. Kawit Saking Duk Punika
Pure ike Sila Pegat Kawastanin
Sile Ika Ngaran Watu.
Yening Pegat Putus Ngaran
Kadalon
Kawentenan Sire Ring Kayun
Sira Gusti Batu Lépang
Sahe Adem Ring Prerai
VI. PUPUH SAMARADAHANA
1.
Matangian
Sira Aris
Ngwangun Pakubon Ring Kana
Asuwé Te Sire Reko
Mupu Sukertan Ing Kana
Nangun
Sira Parahyangan
Panyiwi Déwata Tuhu
Maran Mrajan Batu Lépang
2.
Sering Ke Gélgél Manangkil
Anging Dalem Nenten Renga
Sapanangkil Sira Pocol
Dadi Nek Rase Ring Angga
Dadi Mérang Maring Angga
Sagrehan Sire Akumpul
Anilar Saking Kedatwan
3.
Amurang-Murang
Pamargi
Saha Istri Miwah Putra
Ngemaranin Genah Adoh
Sampun Aswe Lampah Ira
Sinami Sampun Prenamya
Rawuh Maring Bengkel Badung
Mangkane Indik Hananya
4.
Ngiring
Caritayang Mangkin
Dalem Dimadé Anyakra
Puri Agung Gélgél Reko
Metu Byote Saking Jaba
Mwang Saking Jero Pura
Karusak
I Gusti Agung
Atrehan Ki Agung Widya
5.
Maruti
Sidhe Ngetebin
Sri Dalem Sida Kasekap
Duk Saking Besakih Reko
Anging Tan Suwe Kasekap
Déning Sire Ki Tabanan
Dalem Prasida Karebut
Pinaka Manggala Andal
6.
Kala
Sri Dalem Segening
Madeg Abiseka Nata
Ki Maruti Sida Nyogroh
Dalem Ngungsi Ke Guliang
Putran Dalem Agung Jambe
Sareng Ida Agung Mayun
Ring Sidemen Masinutan
7.
Reh
jejake Sire Kalih
Raris Te Sire Aminta
Kanti Sraye Bala Reko
Majeng
Sang Nata Tabanan
Badung Buleleng Gianyar
Alah
Maruti Kagebug
Ngungsi Ring Desa Kuramas
8.
Sampun
mulihing Sorgawi
Sri Dalem Dimadé Kocap
Alinggih Sira Kagentos
Dewa Agung Jambé Sira
Pertama Ring Smarepura
Ring Gélgél Sinanggeh Letuh
Ki Maruti Mangawasa
VII. PUPUH
GINANTI
1.
Dewe
Agung Jambé Wibuh
Sukertan Ring Jagat Bali
Sidhe
Malih Kawaliang
Dados Aste Nagarani
Nanging Buléléng Pertama
Lémpas Saking Klungkung Ugi
2.
Sapenyeneng
Sire Prabu
Déwe Agung Jambé Iki
Para Angga Miwah Manca
Patih Agung Mangukihin
Lame Jenek ring Tihingan
Jagat Tihingan Sutrepti
3.
Tatkalaning Gusti Dawuh
Kenyaring Surye Ngukuhi
Anama Desa Penasan
Kubon Tubuh Gélgél Wanging
Tepi Kelod Kakuasa
Ring Labak Nongan Gumanti
4.
Ngawétan
Sira Lumaku
Nangun Pakubon Iriki
Dados Sidayu Nyuhaya
Wang Tojan Gélgél Ngukuhi
Kulon Labak Panji Ika
Sidayu Tojan Aranin
5.
Muwah
Sira Déwe Agung
Genah Para Manca Kagingsir
Taler
Para Bahudanda
Tan Dumade Mantra Mantri
Genahnyane Katampekang
Pinake Pangukuh Puri
6.
Déwe
Agung Jambé Wibuh
Sira Kagentosin Linggih
Déwe Agung Dimadé
Ritat Kalaning Puniki
Jagat Bali Malih Belah
Dados Dasa Datu Puri
7.
Buleleng
Kalungkung Badung
Karangasem Lan Menguwi
Bangli Tabanan Gianyar
Payangan
Jembrane Malih
Kahyun Sami Mangukuhin
Manahnyane
Sami Pradnyan
8.
Lantur
Dados Kutus Datu
Badung Manguwi Matunggil
Buleleng Ngwasa Payangan
Tur Karebut olih Bangli
Sayan-Sayan Kareredang
Kedatuwan
Klungkung Iki
9.
Duk
Sira Welanda Rawuh
Dateng Maring Pulo Bali
I Welanda Sane Ngepah
Indik Kedatuan Bali
Swaprajane
Dados Asta
Mangkane Pradata Nguni
VIII. PUPUH
PUCUNG
1.
Sira Déwe Agung Dimadé Kapungkur
Mwah
Kagentos Genah
Sira Déwe Agung Sakti
Déwe Agung
Piduke Ring Wang Penasan
2.
Ida
Dewa Agung Sakti Dahat Bendu
Sadaweg
Jajaka
Kakekes
Penasan Aji
Nenten Manut
Jeroning Kahyun Sang Nata
3.
Wastu
Dewa Agung Sakti Sampun Duhur
Wawu Wruh Sang Natha
Kehanan Déwagung Sakti
Tatan
Wurung
Manibakin Pami Danda
4.
Wastu
Pasek Penasan Aji Katundung
Wanging Panasan Mwah
Pan Tan Kenéng Pejah Panjing
Sami Katundung
Maring Carik Gunung Prapta
5.
Tanaswé Asinutan Ring Carik Gunung
Angalor Mamarga
Maring Ume Salah Prapti
Jenek Lungguh
Sinami Sakaluarga
6.
Salah
Ngaran Iwang Ume Ngaran Lungguh
Uma Salah Ngaran
Genah Jadme Iwang Driki
Swé Kapungkur
Sinengguh Umesalakan
7.
Ring Sajeroning Umesalakan Dumun
Sampun Wenten Jadma
Linggih
Katinggal Ngulati
Wantah
Kantun
Ikang Parhyangan Kéwala
8.
Tahun
Siu Samas Petang Dasa Kutus
Sampun jenek Sira
Maring Wewidangan Iki
Mwah Kapungkus
Umesalakan Anama
9.
Anangun
Sira Akarye Kuwu-Kuwu
Panyiwian Désa
Nama Tunon Kasungkemin
Mwah Anangun
Kahyangan Bhatara Dalem
10. Kilya Maring Kahyangan Dalem Puniku
Sétre Tunon Nama
Mapan Tenget Genah Iki
Raris Katuntun
Ka Purwa Kauh Grubugan
11. Parhyangan Tengahing Pekraman Puniku
Kalantur Kasiwa
Olih Wang Penasan Aji
Sahe Kwangun
Hyangan Puseh Batur Tumpa
12. Manut Pararem Dése Krama Anerus
Anulus Akarya
Linggih Pure Dése Iki
Mwang Balé Agung
Ring Kahyangan Puseh Desa
13. Palemahan Umesalakan Imalu
Durung Dados Marga
Toye Bubuh
Sisi Kili
Wates Dulu
Margi Tedun Tukad Bangka
14. Margi Tembus Ngantos Kahyangan Masayu
Rawuh Banjarangkan
Sisi Kangin Toye Tiyis
Sisi Kidul
Ring Carik Subak Penasan
15. Sesampun Wong Nagara Welande Rawuh
Tur Makarye Jalan
Katerbak Setre Puniki
Carik Tan Luput
Miwah Palemahan Désa
16. Permargin Toye Maring Carik Puniku
Keanggen Abangan
Mawinan Sétre Puniki
Kedik Kantun
Nyisi Jlinjing Tyis Sawidang
IX. PUPUH
DANGDANG
1.
Tucape
Mangkin Mwah Kehananing
I Gusti Ularan Kesah
Ninggal Jeroan Lan Bale
Saking Wawidangan Takmung
I Pemekel Takmung Kari
Prasida Manguwasayang
Duking
Abiseka Ratu
Déwe Agung Madé Sira
Duk Punika
Mekel Takmung Piwal Bakti
Maring Lungguh Sira Nata
2.
Mekel
Lebah Juga Aprekanti
Sira I Pamekel Maring Satra
Pamekel Kemoning Sareng
Tan Lali Pemekel Ayung
Déwagung Dimadé Gelis
Ngutus Ki Agung Kubakal
Hanéng Tihingan Alungguh
Mapan Wit Kawitan Sira
Dahat Kasub Agurit Wsi Trehing Jurit
Tosning Ksatria Purusa
3.
Kanikayang
Ngerusak Tur Basmi
I Meseh Puri Semarapura
Tan Tulak Pamidi Sire
Satitah Déwagung Klungkung
Tur Sire Asikep Keris
Anama I Baru Tanca
yuda Pramankin Kawangun
Kidul Wétaning Tihingan
Ngawangun Kiskis Binalumbang Ring Carik
Lér Kilyaning Takmung Desa
4.
Bala
Tihingan Pau Melanin
Angiter Sira Kyayi Kubakal
Ramén Kang Prang Antos Sore
Hyang Baskare Enjing Sampun
Nangun yude Sira Malih
Bala Takmung Wus Sayaga
Sampun Angantos Sumuyug
Matimpi Timpi Masuryak
Bale Tihingan Pau Katangtang Malih
Nanging Swé Meseh Tan Datang
5.
Soca
Kesat Toye Panon Kering
Mangawas
I Satru Corah Datang
Mawit Punika Kapeseng
Carik Liat Carik Kutuh
Lihat Matané Tuh Gaing
Raris I Gusti Kubakal
Sareng Wadwa Nyilib Saru
Rawuh
Nyisir Toye Jinah
Mapikayun
Jaga Ngrejek Saking Samping
Kagebug
Takmung Kagiat
6.
Mekel Maléce Ninggal Nagari
Ngungsi
Desa Blahbatuh Gianyar
Jenek Linggih Ring Belege
Ring I Gusti Jelantik Nguntul
Dadi Juru Kurung Puri
Sisan Satru Maring Satra
Kemoning Lebah Mwang Ayung
Anungkul Eling Presama
Sabayantaka Subakti Kadi Nguni
Newite Angge Ring Nata
7.
Puput
Ikang Yuda Kalakoni
Mahyun Sira I Gusti Kubakal
Mulih Sire Ring Purine
Maring
Tihingan Jumujug
Tan Swe Kadawuhan Malih
Marek
Puri Smara Pura
Titah Sira Dewa Agung
Sawuwus
Ring Puri Prapta
Sira Kanikayang Mangde Amaceki
Jagat Takmung Mangda Kerta
X. PUPUH PUCUNG
1.
Tan
Wani Tulak Wacanan Déwa Agung
Pamit Sahe Sembah
Sampun
Ring Tihingan Prapti
Gelis Matur
Reh
Macek Takmung Kanika
2.
Kicén
Angumpulaken Wadwe Sadulur
Pacang Mangiringang
Salantang Lampah Pamargi
Maka Pucuk
Kasudi Ki Pandé Tusan
3.
Petang
Dasa Diri Wadwa Ngiring Nulus
Sampun Suwe Mamarga
Maring Widang Takmung Prapti
Ngarye Pamuhun
Sinareng Bala Lan Wadwa
4.
Ngalantur Raris Parahyangan Kawangun
Maring
Hulu Désa
Mawit Saking Genah linggih
Ki Ularan
Nama Mrajan Penataran.
5.
Wekasan
Dados Pangiket Tereh Damuh
I Gusti Kubakal
Aputra Lanang Miwah Stri
Gusti Ayu
Miwah
I Gusti Gunaksa
6.
Titenin
Muwah I Gusti Agung Bendul
Parikraman Sira
Ring Tihingan Mangrastiti
Angawangun
Atiwe-Tiwe Kawitan
7.
Ayadnya
Saji Atiwa-Tiwa Wibuh
Busana kapatyan
Amade Busana Puri
Linggih
Lembu
Nganggé Badé Tumpang Sanga
8.
Rikanjekan
Déwase Dahat Linuhung
Déwagung Karenga
Akirim Surat Ke Bangli
Gyanyar Badung
Ngantos Ke Karangasem Mwah
9.
Kaiterin Dése Tihingan Karebut
Aneher Karusak
I Gusti Bendul Mwah Rabi
Seda Puput
Sareng
Sami Sinamian
XI. PUPUH SINOM
1.
Kari
Okan Sire Tunggal
Sedeng Abobot Nem Sasih
Mareng Badung Kerarudang
Olih Ki Pucangan Nuli
Irika Kaupa-Pali
Ngantos
Embas Putra Jalu
I Gusti Badung Inaran
Dados
Parekan Ring Puri
Mareng Badung
Antuk I Gusti Pucangan
2.
Lamining
Alami Kocap
Jagat Tihingan Rusak Gring
Pan Tan Hane Pamacek Mwah
Raris
Pandé Pedek Tangkil
Maring Smarapura Puri
Majeng Sire Déwe Agung
Mangdane Kehanan Muwah
Ring Tihingan Mewali
Swastiastu
Mangda Dados Pacek Jagat
3.
Déwe
Agung Awacana
Maring Sire Pandé Ugi
Manawa Hana Sisa
Anak Kyayi Bendul Mirib
Sisaning Pejah Inguni
Sane Kararud Ke Badung
Nikayang Manira Paman
Mangda Rahinane Jani
Mangaruruh
Putra Kyayi Bendul Sigra
4.
Pandé
Anawur Wacana
Sahe
Sembahing Mapamit
Ke Badung Gelis Tan Tulak
Nyihnayang Manah Subakti
Wacanan Dalem Kakerti
Amendak I Gusti Badung
Kaanggen Pacek jagat Tihingan
Sesampun Dewasa Becik
Gusti Badung
Mangawasa Ring Tihingan
5.
Swé
Te Sire Ring Tihingan
Makayun-Kayun Sinambi
Saha
Rowang Abligbagan
Rasa Embang Genah Kiduling
Digelis
Mataki Taki
Angalih Kuloning Takmung
Sareng Rabi Mwang Putra
Kawekas Terus Kasiwi
Angge Pakukuh
Gelar Yuda Smarapura
6.
Olih
Paman Kicén Wadwa
Wantah Telung Dasa Diri
Wanging Ring Banjar Ambengan
Pura Dalem Antap Tepi
Kasewen Tur Keharanin
Banjar
Banda Maka Pungkus
Mapan Iriki Binanda
Déning Musuh Maha Sakti
Sampun Manut
Pidarta Rawuh Kawekas
7.
Aswé Jenek Maring
Banda
Anangun Parhyangan Pingit
Inaranan Suralaya
Sura Make Teges Wani
Ngaran Purusa Utawi
Laya Mateges Pralayu
Suralaya Inaranan
Wani Purusa Sangkaning
Jaga Nyujur
Ksatrianing Mahottama
8.
Mwah
Amangun Pamerajan
I Gusti Badung Alinggih
Maring Wetan Suralaya
Maring Wétannyane Carik
Subak Panasan Kasunggi
Pure Dalem
Wates Kidul
Daleming
Umasalakan
Sisi Kulon Tukad Mati
Sampun Caluh
Kasengguh
Tukad Kerinci
9.
Rawuh
Tahun Siu Sanga
Nanggu
Petang Dasa Kalih
Wong Takmung Hana Wicara
Lawan Kula Banda Niti
Mawit Sangkaning Nanginin
Upakara Pitra Tuhu
Kulawarga Maring Banda
Asétre Ring Takmung Sami
Mangda Anut
Angawe Rompok Ring Setra
10.
Sameton
Banda Mamanah
Ngawé Rompok Sisi Kangin
Ring Tepining Banjar Banda
Mawe Tawulan Mawali
Reh Ngeliwer Kahyangan Tri
Tan Wéhane Wonging Takmung
Mapan Nenten Dados Kocap
Amawe Tawulan Malih
Ungkul-Ungkul
Ngalintang Kahyangan Désa
11.
Wus
Sampurna Mitra Yadnya
Sawonging
Banda Amuwit
Banda Tan Malih Asétra
Sama Wonging Takmung Malih
Angawé Sétre Mandiri
Tanah
I Rigeg Katuhur
Kaangge Seme Wong Banda
Mangkane Predata Nguni
Saking Luhur
Rawuh Mangkin Tur Kawekas
XII. PUPUH
GINADA
1.
Hana
I Gusti Kubakal
Maring
Takmung Amaceki
Kalih
Sira Yan Maputra
Stri Kalih Lan Jalu Jalu
Gusti Gunaksa Kang Jyésta
Ikang Ari
Sira
Gusti Ayu Gria
2.
Sawekas Gusti Kubakal
Rumakséng Takmung Siniwi
Malanduh Jagat Takmung Mwah
Mapan Presama Sumuyug
Anerusin Bakti Marga
Minakadi
Panyenengan Ki Ularan
3.
Wus
Wrede Gusti Kubakal
Kasuwen Suwen Siniwi
Mur Te Sire Amoring Hyang
Putra Nira Ganti Lungguh
Putra Nira Sane Pradnyan
Yan Apekik
Panelah
Gusti Gunaksa
4.
Sira
Anuwur Sang Diksa
Kasiniwi Kasungkemin
Wayahan Kajeng Aparab
Pinake Patirtan Tuhu
Angaturang Wanging Stri Mwah
Ikang Ari
Sira Gusti Ayu Gria
5.
Pinake
Dampati Sira
Ginawé Gria Digelis
Pinaka Alinggih Sira
Kilyaning Wrat Mare Tuhu
Sahe Catu Carteba Mwah
Sawidangin
Carik Merak Sapancoran
6.
Sampun
Kudang Warsa Sira
Kyayi Gunakse Maceki
Jenek Lungguh Angawasa
Maring Wawidangan Takmung
Hane Duta Sire Nata
Kang Anami
Déwagung Dimadé Sira
7.
Wacane
Sire Sang Nata
Maring Mekel Takmung Yukti
Wireh Sampun Suwé Sira
Sira I Pamekel Takmung
Magenah Ring Desa Blega
Sane Mangkin
Pakon Sira Pamuliha
8.
Ngulun
Sayan Sih Ri Sira
Mamisinggih Sira Kyayi
Sira I Mekel Tinanyan
Mawinan Memanah Anut
Mantuk
Maring Takmung Desa
Tur Mewali
Ka Genah Pituduh Nata
9.
Matur
Ring Kyayi Gunaksa
Satinut Ring Titah Kyayi
Raris Kicén Linggih Genah
Maring Kidul Dése Takmung
Kilyaning Sisi Ring Purwa.
Mangun Raris
Kubon Maran Celuk Losan
XIII. PUPUH
DURMA
1.
Mapan Aninggal
Takmung I Mekel Losan
Duk Yudane Rames Gati
Marep I Gusti Kubakal
Pamekel Takmung Mamanah
Ring Takmung Asétre Malih
Sapunika
Kawentenannyane Nguni
2.
Wus
Asuwe Sampun Akwéh Wanging Losan
Mahyun Te Sire Sinami
Gawé Setre Gandamaya
Ring Kilyaning Désa Ika
Name Slukat Kasumkemin
Ya Mangkana
Kehananya Ngantos Mangkin
3.
Sira
Gusti Kubakal Aputra Patpat
Ring Takmung Kang Jyesta Linggih
Kang Ari Pemadé Sira
Kandel Puri Smarapura
Pamaruju Ring Siku Twi
Maring Lepang
Kang Pamungsu Amaceki
4.
Sapeninggal
Sira Gusti Batu Lépang
Rep Sirep Ikang Pertiwi
Dadi Humung Ikang Genah
Nenten Wenten Wani Jenek
Ajage-Jaga
Napi Malih
Ring
Sagara
Tepi Kidul Dahat Singid
5.
Gusti
Locong Pakon Sira Rama Rena
Mangda Kahyun Amaceki
Sire Tatan Wani Tulak
Maring Titah Rama Rena
Laju Te Sire Gumanti
Ring Abyan Kapas
Angalih Ungguh Tumuli
6.
I
Pasek Pageha I Pasek Prateka
I Pande
Sareng Mangiring
Satunggil Awengi Kocap
Genah Punika Kagoda
Antuk Wong Samar Tumedi
Awinan Kesah
Sakeluarga Agingsir
7.
Magingsir
Ngawétan Ring Tengahing Désa
Ring Daksine Saking Linggih
Sira Gusti Watu Lépang
Suwé
Akuwu Irika
Akwéh
Dure Désa Prapti
Karya Banjar
Irika
Sinarengsami
8.
Hane
Saking Sengguwan Klungkung Makesah
Tegal Linggah Kauh Mlangit
Badég Karangasem Muwah
Batur Kintamani Srongga
Kramas
Sanur Siku Malih
Banjarangkan
Akwéh
Nenten Kawilangin
9.
Sayan-sayan
Rawuhnyane Paclancanan
Ngaléplépang Saka Siki
Kawastanin Dése Lépang
I Gusti Locong Tan Maran
Ring Ramarenan Subakti
Mwah Ayadnya
Maring Pura Kayangan Tri
10. Kehanan Alungguh I Gusti Gunaksa
Kuta Humung Amaceki
Side Ngawawa Potraka
Samaliha Lan Prasida
Nyikiyang
Takmung Gumanti
Banda Losan
Lépang Dados Krama Siki
11. Mwah Anyiwi Tri Kahyangan Pura Désa
Landuh Kute Humung Malih
Sire Side Ngalih Toya
Wusan
Aprang Lawan Lebah
Saking Tukad Unda Mijil
Sampun Muwah
Kalugra
Smarepura Puri
XIV. PUPUH DURMA
1.
Dwaning
Manah
Tatan Keneng Lipurang
Pacang Ngawi Mangda Becik
Anggen Titiang Nglipur Manah
Kadi Gering Lawas Palas
Wirang Ruwang Jroning Ati
Janten Pacang
Ngruwat Sungkaning Duh Kita
2.
Ampura
Banget
Pretisentana Tuna
Rawuh Iriki Mangurit
Presida Nyaratang Nyurat
Desa Takmung Lalintihan
Boya Memanah Nasikin
Para Sentana
Uning Sastra Gama Sami
“OM SANTHI, SANTHI, SANTI, OM”
Puput Sinurat Tanggal 6 Juni 2014, Pukul 05.00 Wita, Di Banjar
Batur Sari Desa Kesiman Kertalangu, Denpasar Timur Propinsi Bali, Sambil Ngempu
Cucu Pertama Penulis, Gede Parawangsa Diningrat

Gede Parawangsa Diningrat
DAFTAR PUSTAKA
1.
Babad
Dalem Gelgel, Klungkung.
2.
Hili Kita
Gatah
3.
Lelintih
Gusti Kubakal
4.
Lelintih
Gusti Badung
5.
Lelintih
Gria Takmung
6.
Babad
Ularan Takmung
7.
Lalintih
Satria Dalem Klungkung
Tidak ada komentar:
Posting Komentar