Senin, 27 Januari 2003

TURUNAN LONTAR GRIYE TAKMUNG


TURUNAN LONTAR GRIYE TAKMUNG
“OM AWIGHNAM ASTU NAMASEDEM”
KSAMA SWAMEM MAHA DEWEM HRDAYA SUDHA NILAYEM, ASTI ESTI, OM MANTREM MPU YOGISWAREM, PANGAKSAMAM INGULUN RI PADA BHATARA HYANG MAMI, SANG GINELARING ONGKARA MANTRA SIRE ANUGRAHA KAPURWANIRE HANANING DESA PRADESA MWANG SANG WUS LEPAS, MOGA LUPUTA MAMI RING TULAH PAMIDI SAPAMIGRAHING KABEH, NAMO ASTU JAGADHITA.

Sapemadeg Sire Dalem Kresna Waturenggong ring  Swecapure Gelgel duk Çaka 1382 (1460 M) rawuh Çaka 1472 (1550 M), pinaka patih Kyayi Gusti Ularan.  Tosning tumenggung suta, asrama sire ring Kaplug Macan, Kuta Umung sane kaiter antuk Alas Blatung kulonya, ring wetanye Alas Pungut, ring purwa sisi kelod Alas Merak muwah balanye sami, sepa satus, sampun swe sire jenek ring Kuta Umung rinabas Alas Blatung, Alas Pungut mwang Alas Merak saha kilyaning unguh sire, ginawe sawah maharani Carik Banjar Saren, Tebe Jero, Carik Pungut mwang Sawah Merak.


1

            Anangun sire I Gusti Ularan pamugeran Hyang Kawitan ira mangaran Pamerajan Ularan.  Wibuh tang Kuta Umung sapamadeg sire, ramya kang swaraning dok mapan tan kurang wae, dadi tunggal dalu, sumuyug swaranya maho, trepti kang Kuta Umung malanduh sarwa tatanduran.  Mapan tan lali sire astiti bakti ring Hyang Ning Dalem Desa, Puseh, mwang Panataran Desa lan Bale Agung, sira pinaka ungguhing utpati, stiti mwang linayang kalaning kapatyan.  Akweh mwah parahyangan panyiwian sire winangun minakadinya Pura Antap kasanggra balanya magenah ring Banjar Ambengan, Batutabih, Takmung, Pura Batur lungguh Ida Hyang ning Dewi Danu pinaka pangeraksa toya kauripan, mwah sire anangun linggihing Dewi Melanting pinaka uluning pasar ring Kuta Umung.  Tat kalaning anyeti amapag toya sira ayadnya ring kahyangan Puseh mwah Ulun Suwi mangkana kahanannya nguni.
            Anggah ungguhing parahyangan sane kawangun manut ring Asata Kosala mwang Asta Bumi sekadi parahyangan Dalem kawangun doh saking genah pakubonan sire, ring kuloning desa, parahyangan Puseh magenah ring sisi kidul purwaning parahyangan Dalkem.  Ring purwaning parahyangan Dalem.  Ring purwaning Dalem Setra Kuta Humung.  Pura Desa lan Bale Agung magenah ring ganea Catus Pata, maparek ring linggih sira I Gusti Ularan. 

2

Genah Setra Takmung kapikayun salah ungguh dwaning magenah ring huluning kahyangan Puseh lawan Dalem, raris kagingsir ring wetaning Kuta Humung ring tepining Tukad Toya Jinah ungguh setra dumun dados sawah kawastanin Carik Seme katekeng mangke.
            Waliakene muwah Çri Aji Waturenggong haneng Swecapura, sira mahyun angelamar Raja Putri Blangbangan anama Dewa Ayu Mas, anging tan sidha, dening pangekan sira Çri Juru bupati ring Blangbangan laju ta sira Çri Aji Waturenggong angutus sira Kyayi Ularan amejahi Çri Juru.
Anging hana pawacanan Dalem ring Ki Ularan, yan sidha ngalahang Blangbangan juk sira Çri Juru aywa tinigas inapusan wenang amuwit Sira Ularan saha bala tan kateng hawan, sampun napak ring kakisiking Blangbangan, Çri Juru sedeng acemane lawan stri mwang anak ira katepening segara Blangbangan, kairing de bala mwang tetabuhan, dadi kacandek caman ire dé Sire Ularan, tan dwe rames kang prang saling suduk long linangon, akwéh bale sire pejah, saking Bali mwang Blangbangan, dadi kawés juge sire Kyayi Ularan aparang tanding lawan Sire Çri Juru, laju tinigas gulunye Çri Juru dé Kyayi ULaran, inaturaken mastaka mwang gelung nire ring Dalem Ēnggong, mérang sire Çri Nate Ēnggong, raris awacana


3

“Paman déning pada bwat ayah paman yadyapin kasalahang, ento mawanan paman uling jani kayang ka wekas, ede bwin tangkil, ire maang paman bekel carik winih 200, apang ada anggon paman buktyang tekaning rowang 300 diri”, raris I Gusti Ularan nunas mepamit sahe sembah kejabaan, tanpe atme rasa ring angge, satindak anangis éling ring wacanan Dalem.
            Sarawuh sire ring Kuta Humung rasa tanpe bayu sire, sagerehan rabi mwang sanak putun ire atilar sire angungsi Désa Kalopakse, tan swé sire jenek ring Kalopakse angalih te sire maring Unggahan anerus maring Ularan singa kesari.
Satinggal sire I Gusti Ularan saking Kuta Humung, humung kang Désa Takmung, kari rwang nire I Pemekel Takmung, sire angélingang linggih sire Kyayi Ularan.
            Sube diwase hayu mahyun te sire Dalem Waturénggong.  Pamulihe maring sunyatan kadawuhan te sire I Pemekel Takmung ke puri Gélgél.  Praye tangkil ring sire Dalem, aswé sire Dalem angantos durung sire tangkil, manawe sampun tigang panginang, age sire Dalem pacang lunge, dateng te sire I Pemekel Takmung angetut buri lampah ire, aris Dalem awecane,  “Nah paman aje sire ngiring, iki isunaweh sire lontar sacakep, raris pakon sire pamulihe mwah.  Ritengahing awan katemu sire ring I Gusti Jelantik, raris sire Jelantik atanye “Sakéng endi paman? ”. 

4

I Mekel Takmung anyawurin “Titiang ngiring Dalem kaswargan”, mangkane sawur nire pasek, I Gusti Jelantik geli sahe ice amireng sawur sire pasek, sampun swé sire abawos age sire pacang apamit, dadi kacandek mwah I Pemekel Takmung, atanye mwah sire Arye “Paman apa awanante sinelat, swé sire sang kalih saling sawurin.  Dadi inujarah juga paican Ide Dalem, Paman, wéhane hulun lontar ike, paman juge tan wruh amace, hulun wéhe panukur, carik wit satak, tan panjang ujar sire Mekel Takmung anampi, suke te sire Kyayi Jelantik mawit saking ike maweweh-weweh kasidya adnyanan sire Kyayi Jelantik.
            Satinggal sire Dalem Waturenggong ring sunya atmake aninggal aken putre jalu kalih siki, kang jyéste apanelah Radén Pamayun bekung sire, kang ari apa saja Radén Segening.  Radén Pamayun kari jejake ngentos linggih ajiné apuspate Dalem Bekung daweg Çake 1472-1502.  Pinake pepatih keangkat limang diri, I Déwe Gedong Arte, I Déwe Nuse, I Déwe Pagedangan, I Déwe Anggungan, I Déwe Bangli. 
Sakéng pepatihé lelime, I Déwe Anggungan maprekanti ring Batan Jeruk, Pandé Bhase, mwang Jelantik Tohjiwe.  Presame sire angerusak linggih Dalem Bekung Çake 1503-1510 sami side kabasmi dwaning sane bakti ring Dalem taler kari akwéh, nanging Pandé Bhase polih pengampure.


5

            Pandé Bhase malih mahyun angrusak linggih sire Dalem.  Pandé Bhase side kapademang, sapunike taler Kyayi Talabah kapademang antuk Bandege, sakéng winayan Ki Capung, nanging I Capung taler padem.  Sapunike kawéntenan Keraton Gélgél sapemadeg Dalem Bekung.  Tan side ngawetuwang sukerte jagat Gélgél bine kadi ajiné Dalem Waturénggong.
            Dalem Bekung kagentos linggih Ide olih ariné Dalem Segening Içake 1428-1527, kawéntenan Keraton Gélgél sayan-sayan surud, nanging Dalem Segening akwéh maduwé rabi, mwang putre nire stri jalu 14 diri.  Akwéh pare pepatih mance lan pare mantra tan karenge dé Dalem.
            Tucape sire I Gusti Batu Lépang mérang ring kahyun mapan tan karenge dé Dalem, mahyun te sire angalih ungguh raris te sire matur ring Ide Sakti Telage pacang mepamit sahe inaturaken linggih mwang merajan atatakan Batu Lumbang ri sire Ide Telage, arse te sire Ida Sakti Telage.  Segrehan te sire aninggal kedatwan Gélgél amurang-murang lampah, rawuh sire ring kuloning Labak Nongan angaksi te sire parahyangan ring tepining segare, mahyun te sire sembahe, mapan sire amawe kris alit sinelet dadi inenahaken maring duwuring watu, tan tinahen dadi pegat watu ike dadi rwe, kawit saking ike pure ike ingaranan Çile Pegat.


6

Çile ngaran watu.  Pegat ngaran  putus.  Kadalon sire I Gusti Batu Lépang, sahe rumase adem ring angge, matangyan sire angawangun pakubonan ring kane, suwé te sire amupu kasukertan ing kane anangun te sire parahyangan panyiwian Hyang Déwate-Déwati nire marahan Merajan Batu Lépang, sahe sering sire ka Gélgél mwah, anging Dalem tan renge sapanangkil sire I Gusti Watu Lépang, dadi nek rumase ring angge, dadi mérang ring angge matemahan sagerehan sire anilar kedatwan, amurang-murang lampah rawuh sire ring Bengkel Badung mangkane hananye nguni katekéng dlahe.
            Sapenyeneng Dalem Dimadé, Çaka 1527-1608 ring Gélgél metu byote saking jabe mwang jero puri, sire karusak olih pepatih I Gusti Agung Dimade trehan Ki Agung Widye, Ki Maruti sidhe nyekep Sire Dalem, seduk rawuh Sire muspe saking Besakih anging tan sidhe déning KI Tabanan pinake manggale sidhe angerebut Dalem.
            Içake 1573 Ki Maruti sidhe angalah aken Dalem Segening, Sire angungsi maring Guliang Bangli, putran Dalem Agung Mayun mwang Déwe Agung Jambé masinutan ring Sidemen, Ajine sampun swé ring Guliang raris Sire lebar.  Sampun jejake putran Dalem Sire kalih, raris te Sire aminte ring Raje Buléléng, Badung, Tabanan, Dawan, Gianyar, angerejek Ki Maruti, alah te Sire Ki Maruti angungsi maring Kuramas Gianyar.

7

            Sampun mulihing sunyatan Sire Dalem Dimadé, kagentos linggih Sire antuk putrané Dewa Agung Jambé Çaka 1632-1697.  Pinake Raje pertame ring Semarepure, mapan Puri Gélgél sinanggeh letuh kalinggihin Ki Maruti nguni.
Dewe Agung Jambé sidhe mwah angawaliaken sukertan jagat Bali dados Aste Negare, nanging Buléléng kapertame lémpas saking Klungkung mawit Çaka 1629.  Buléléng nguwasayang Sumbawa Içaka 1599 mwang Lombok Içaka 1662.  Sapenyeneng Sire Déwe Agung Jambé pare mance, pepatih Agung  lame angukuhin ring Tihingan, I Gusti Dawuh angukuhi ring Kenyaring Surye, Penasan, wenging Kubon Tubuh Gélgél angukuhi ring Tepi Kelod ring Labak Nongan, angingsir Sire ngawétan anangun pakubonan dados Sidayu Nyuhaye, wanging Tojan Gélgél angukuhi ring kuloning Labak Panji mangké inaranan Pulayu, Sidayu Tojan Akéw mwah Sire Déwe Agung Jambé angingsir genah pare mance mwang mantra pinake pangukuh Puri Semarepure.
            Déwe Agung Jambé kagentos antuk Déwe Agung Dimadé, Ïçaka 1775-1825 maséhi.  Sapemadeg Sire déwe Agung Dimadé, Bali pecah malih dados 10 kerajaan.  Klungkung, Buléléng, Badung, Karangasem, Gianyar, Bangli, Tabanan, Menguwi, Payangan mwang Jembrane, mwah dadi 8 kerajaan, Badung dadi tunggil kalawan Manguwi, Payangan alah déning Buléléng raris karebut olih Bangli, Kerajaan Klungkung sayan-sayan rered, duk Sire Welande dating ke Bali ipun ngepah Bali dados 8 swapraje mangkane kepradatanye nguni.
8

I Déwe Agung Dimadé kagentos linggihé antuk I Déwe Agung Dimade tahun 1825-1837 maséhi, tan swé angamel jagat, kagentos mwah linggihé olih I Déwe Agung Sakti 1837- maséhi, Içaka 1759.  Sapenyeneng I Déwe Agung Sakti, Sire pamiduke ring wang Penasan Aji, mawit sakéng kawéntenan Sire Déwe Agung Sakti during jejake, kakekes pamannye Penasan Aji, mewastu sampun jejake wawu Sang Nathe wruh ring kehanan ire Déwe Agung Sakti,
anging I Pasek ring Penasan Aji katundung, mapan Sire tan kenéng pejah panjing, sami wanging Penasan Aji katundung rawuh ring Carik Gunung, tan swé Sire asinutan ring engkane, angalor aname Ume Salah.  Ume ngaran Genah.  Salah ngaran Kaiwangan.  Keartos genah jadme sane iwang, swéning aswé dados Umesalakan.  Ring  sajeroning Umesalakan, sampun hane jumenek ingkane manging katinggal wang ike, kari kang parhyangan kéwale, manut Içake 1371 tahun maséhi 1449.
            Sampun jenek Sire ring Umesalakan akarye kuwu-kuwu, anangun Sire panyiwianing Désa aname tunon, mwah Sire anangun Kahyangan Dalem sisi kalér kulonye sétre aname tunon, mapan matenget genah ike kagingsir kangin ring sétre mangké.  Parhyangan tengahing pekraman kalantur kasiwe olih wangin Penasan Aji, sahe kawangun mwah parhyangan Puseh, Batur Tumpe. 

9

Manut pararem Dése kasungkem akarye linggih Pure Dése mwang Balé Agung ring kahyangan Puseh, sahe sampun ngelinggiyang karye ring rahineCu, Pa, Dunggulan, Çake 1930-, tahun maséhi 2008.
Palemahan Dése Umesalakan sadurung dados margi, sisi kawuh rawuh Toye Bubuh, sisi kaler margi tedun ring Tukad Bangke tembus ring Pure Masayu raris Banjarangkan, sisi kangin Toye Tiyis mwah sisi kelod Carik Subak Penasan, sesampun I Welande akarye margi ring Bali raris katerbak setre, carik, miwah palemahan dése punike.  Permargi toye carik kekaryanang abangan, mawinan Sétre Umesalakan kari akedik nyisi jelinjing tiyis mangkane predatanye nguni katemu kateké mangké.
            Tucape mwah hananing Dése Takmung sapeninggal I Gusti Ularan saking Kute Humung, kari I Pemekel Takmung nguwasayang,  duk sire Déwe Agung Madé nyeneng agung ring Semarepure. I Pemekel Takmung piwal ring lungguh Ide, sareng juge Pemekel Lebah, Pemekel Ayung, Pemekel Kemoning mwah Pemekel Satre.  Déwe Agung Dimadé angutus Ki Gusti Ngurah Agung Kubakal hanéng Tihingan, mapan Sire tosning ksatria puruse agurit wsi, trehing prajurit, kanikayang angerusak meseh Semarapure.  Sire tan tulak satitah Déwe Gung Klungkung, raris Sire asikep keris I Baru Tance ngawangun yude ring kidul wétaning Dése Tihingan, sahe ngawangun kiskis binalumbang, ring carik lér kilyaning Takmung, Sire amawe prajurit bale Tihingan muwah Pau manawi 300 diri, sane angiter Kyayi Kubakal.
10

 Tan kacaritan ramén ikang prang antos surup, Sang Hyang Baskare enjang-enjing muwah te Sire anangun yude, anging bale Takmung sampun angantos sumuyug, masorak anantang bale Tihingan muwang Pau.  Nanging swé tan hane meseh jantos kesat socanye tanpe toye panon angawas datengéng satru, witike kawastanin Carik Liat Carik Kutuh, lihat-lihat matané tuh.
            Raris te sire I Gusti Kubakal anilib kairing wadwané ngerawuhin saking kangin anyisir Toye Jinah, dadi kagiat tang wadwe Takmung.  Kagebug saking samping, raris I Mekel Takmung maléce ninggal negare sahe iringan akedik, lolos angungsi ring Blahbatuh, jumenek ring Belege, umarek ring I Gusti Jelantik dadi juru kurung ring Jero Blahbatuh.  Sesan satrune ring Satre, Kemoning, Lebah mwang Ayung sapetilar I Mekel Takmung, sami nungkul éling newite angge Dalem kadi sané sampun.
            I Gusti Kubakal wus puput kang nyude pamulihe Sire maring Jero Sire ring Tihingan, kadawuhan mwah sire dé Déwe Agung Dimadé marek ring puri wus prapte ring puri kon sire amaceki Jagat Takmung, Sire tan wani tulak wacanan Déwagung raris mapamit sahe sembah, sampun tibe ring Tihingan matur Sire ring rakané I Gusti Bandul. 



11

Doning kanikayang macekin ring Takmung kicén angumpul aken wadwe sane pacang ngiring, pinake pamucuk tosning I Pandé Tusan, wadwané ngiring 40 diri, sampun jumenek ring Takmung mekarye raris wésme, kasarengin iringane sami.
Sire angawangun parhyangan ring huluning Dése wit linggih I Gusti Ularan aname Merajan Penataran.  Wekasan pinake pangiket terehan sire.  I Gusti Kubakal aputre lanang stri aname I Gusti Gunakse muwang I Gusti Ayu Grie.
            Titenin muwah parikramaning sire Ki Gusti Agung Bendul ring Tihingan angawangun karye atiwe-tiwe kawitan nire, genep saupakaraning saji atiwe-tiwe, muwang busananing kapatyan, amade busananing kaprabon, anganggé Badé Tumpang 9, Patulangan Lembu.  Rikanjekan déwase, karenge oleh Déwe Agung Dimadé, raris sire akirim surat ke Badung, Gianyar, Bangli, Karangasem, wekasan kaiter ikang Dése Tihingan, neher karusak, séde sire I Gusti Bendul, rabi muwang sutan ire, kari okan sire stri sawiji sedeng bobot nem sasih, kerarudang déné Kyayi Pucangan ke Badung sahe pinupa-pali ing kane, wekasan embas kang bobotan putre jalu inaranan I Gusti Badung, pinake parekan antuk I Gusti Pucangan ring Badung Negare.



12

            Lamining alami rusak jagat Tihingan mapan tan hane pemacek muwah, raris I Pandé pedek tangkil ring Sire Déwe Agung Puri Semarepure, mangde hanan muwah pemacek ring Tihingan, Déwe Agung awacane ring sire Pandé.
“Paman menawe hane kari anak anking Kyayi Bendul sisaning pejah kararudang ke Badung”, ike kanikayang sire angalih antuk Dalem, I Pandé anawur wacanan Déwagung, sahe  sembah mepamit ke Badung amendak I Gusti Badung, pinake pamacek jagat Tihingan. 
I Gusti Pucangan angicén, aris te sire I Gusti Badung jenek ring Tihingan.  Swé te sire ring Tihingan, rumase embang désané kiléning Takmung, raris te sire angalih maring kuloning Takmung pinake pangukuh gelaring Semarepure.  Kicén wadwe olih paman sire I Gusti Kubakal wanging Banjar Ambengan Takmung 30 diri, wekasan mearan Dése Bande, mapan binande sini déning lawan tmes tekaning mangkin, sampun  aswé sire jenek ring  Bande anangun sire parhyangan inaranan Sure Laye.  Sure ngaran Wani, puruse.  Laye ngaran prelaye.  Muwah amangun pamerajan linggih dané I Gusti Badung sisi lor Pure Surelaye, ring wétanye Carik Subak Penasan, kidul mewates Pure Dalem Umesalakan, sisi kulon Toye Tukad Bangke.


13

            Ring tahun maséhi 1942, hane wicare Takmung kelawan Bande mawit saking upacare Pitre Yadnye.  Wanging Bande asétre ring Takmung sinanggeh madoh angawe rompok ring Takmung.  Mahyun te sire angawé rompok nyisi Dese Bande sakte amawe tawulan angeliweri kahyangan dése.  Tan wéhane mapan tan wenang malih amawe tawulan maring dése pekraman, mawit saking ike sawus amitre yadnye, Bande tan malih asétre ring Takmung sahe angawé sétre ature I Mergig, mangkane predatanye nguni.
            Hanane I Gusti Kubakal amaceki Takmung, maputre sire kalih diri jalu stri, kang Jyéste aname I Gusti Gunakse kang aria name I Gusti Ayu Grie.
Salami I Gusti Kubakal rumakséng Takmung, malanduh tang bumi, asing tinandur mupu tan kurang pangan kinum.  Mapan sire anerus  aken baktiné kaye panyenengan sire Kyayi Ularan nguni.
            Wus wrede I Gusti Kubakal mur te sire amoring Hyang, gumanti putre nire, apanelah I Gusti Gunakse, ike sire anuwur Ide Wayahan Kajeng pinake patirtan sahe angaturang arin ire I Gusti Ayu Grie pinake dampati sire, sahe ginawé aken Grie lungguh ire kilyaning wrat mare, sahe catu cartebe jro mwang carik merak.


14

            Sampun swé sire Kyayi Gunakse amaceki Takmung, hane utusan sire Déwagung Dimadé ri sire, wecane sire Déwagung sampun swé sire I Pemekel Takmung magenah ring Blege, Blahbatuh, kon sire pamulihe, ingulun sayan sih ri sire, mamisinggih sire Kyayi, tinanyan sire I Mekel, memanah sire mewali ke Takmung, sampun umatur ring Kyayi Gunakse sire satinut ring titah sire Kyayi, raris kicén genah ring kidul kilyaning Dése Takmung sisi kangin.  I Mekel sahe iringannyane, amangun sire pakubon inaranan Celuk Losan, mapan I Mekel Losan ninggal Dése Takmung duk yudane marep I Gusti Kubakal nguni. I Pemekel Takmung asétre muwah ring Takmung.  Wus lami sampun akwéh wanging Losan, mahyun te sire angawé setre ring kilyaning dése aname Slukat, mangkane kehanannye kateke mangké.
            I Gusti Kuabakal asute 4 (?) atau I Gusti Gunakse, kang Jyeste anggeh ring Takmung (Kute Humung), kang Ari Pemadé makandelin puri Semarepure, kang npamaruju angalih genah ring Siku, kang pamungsu amaceki ring Lépang, sapeninggal I Gusti Batu Lépang dadi humung kang genah sire, tan hane pinake jage-jage tepining segare kidul, pakon te sire I Gusti Locong amaceki ing kane, sire tan wani tulak ring titah raman ire, laju te sire angalih ungguh ring abyan kapas, jeron Anak Agung kairing olih I Pandé, Pasek Pagehe, Pasek Pratéke. 

15

Satunggil wengi genahnye kagode antuk wong samar awinan sire agingsir ngawétan ring tengahing Dése daksine ning ungguh sire I Gusti Watu Lépang nguni sampun swé sire akuwu ring kane.  Akwéh dating wong dure dése milwe akuwu, hane saking Sengguwan Klungkung, Tegal Linggah Gianyar, Badég Karangasem, Batur Kintamani, Serongge Gianyar, Kuramas Gianyar, Sanur Badung, Banjarangkan Klungkung, Siku Klungkung, akwéh muwah tan kawilangan sayan-sayan ngaléplépang rawuhnyane, paclancan kawastanin Dése Lépang.
            I Gusti Locong tan maren baktiné ring ramarenan ire muwah astiti ring Kahyangan Takmung.  Matemahan sire adése ring Takmung, mangkane kehananinye nguni.  Kehanan I Gusti Gunakse amaceki Takmung (Kute Humung) sidhe ngawawa saputre potrake nire muwang, nyikiyang dése Takmungh, Bande, Losan, Lépang dados sapakraman anyiwi Tri Kahyangan Dése, malanduh kang Kute Humung, sirte side angalih toye saking Tukad Unde wus aprang lawan sire Mekel Lebah muwah sampun kalugre Déwagung Puri Semarepure.

“OM SANTHI, SANTHI, SANTI, OM”


16

DAFTAR PUSTAKA
1.       Babad Dalem Gelgel, Klungkung.
2.      Hili kita Gatah
3.      Lelintih Gusti Kubakal
4.      Lelintih Gusti Badung
5.      Lelintih Grye Takmung
6.      Babad Ularan Takmung
7.      Lelintih Satrye Dalem Klungkung















TURUNAN RONTAL
GRIA TAKMUNG





DIKETIK ULANG OLEH
IR. PUTU JANUAR ARDHANA


TAKMUNG KLUNGKUNG
2012